Các nhà tâm lý học muốn đặt vấn đề xã hội vào trọng tâm nghiên cứu. Và đây là lý do tại sao.

Khi một nhóm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng và các nhà nghiên cứu đa ngành ở Lowell, Massachusetts, được tài trợ bởi chính phủ để tiêu diệt các con rệp trong một cộng đồng thu nhập thấp, một thành viên đề xuất một giải pháp đơn giản: tấm bọc bảo vệ nệm kín. Tuy nhiên, Linda Silka, tiến sĩ, nhà tâm lý xã hội và cộng đồng, đồng thời là thành viên nhóm, đã tổ chức một buổi thảo luận tập trung với các cư dân và sớm phát hiện ra một vấn đề với kế hoạch của nhóm. Hầu hết cư dân trong tòa nhà không sở hữu nệm.

“Chúng ta có thể sử dụng nghiên cứu của mình để tìm ra những giải pháp tuyệt vời, nhưng nếu chúng không phù hợp với những người này trong hoàn cảnh này, chúng ta đã giải quyết sai vấn đề,” Silka nói. Hiện tại bà là cựu thành viên cố vấn tại Trung tâm Giải pháp Bền vững George J. Mitchell của Đại học Maine.

Ngày càng nhiều các nhà tâm lý học đang đặt ra câu hỏi đó: Liệu ngành tâm lý đã giải quyết những vấn đề không phù hợp? Giữa các nỗ lực để “cho tâm lý học đi xa hơn”, liệu công chúng cần những gì mà các nhà tâm lý học đem lại? Nhằm giữ vững sự phù hợp, khôi phục sự tin tưởng và uy tín, và thực hiện sự thay đổi rõ ràng, một nhóm ngày càng nhiều các nhà tâm lý học cộng đồng trên các lĩnh vực đang đề xuất một sự chuyển đổi mô hình.

Tâm lý học cộng đồng được xác định là ngành nghiên cứu khoa học và thực hành tâm lý học phục vụ cộng đồng, yêu cầu phải xóa bỏ rào cản giữa các nhà tâm lý học và xã hội mà họ phục vụ. Nó thách thức tất cả các nhà tâm lý học – không chỉ những người trong cộng đồng hoặc mô hình ứng dụng – mà còn là các vấn đề xã hội trong công việc của họ, để tương tác trực tiếp với các nhóm cộng đồng mà phục vụ, và thậm chí là để định nghĩa lại khái niệm về khoa học “tốt” hoặc “hợp lệ”.

“Nếu chúng ta có thể vượt qua các thành kiến bên trong của mình về điều gì là nghiên cứu hợp lệ và điều gì không phải là nghiên cứu hợp lệ, đó là thử thách đầu tiên,” Asia Eaton, tiến sĩ, phó giáo sư tâm lý học và giám đốc của Phòng thí nghiệm về Quyền lực, Phụ nữ và Mối quan hệ tại Đại học Quốc tế Florida cho biết. “Chúng ta phải vượt qua yếu tố ảnh hưởng [từ tạp chí chuyên ngành] để nghĩ về tác động thực sự đối với những người chúng ta phục vụ.”

Các nhà tâm lý học cho rằng đây là một thời điểm quan trọng để hành động. Những bất bình đẳng về cấu trúc trong chăm sóc sức khỏe và giáo dục, các phong trào dân quyền quy mô lớn, những lo ngại về biến đổi khí hậu toàn cầu, và các cuộc tấn công vào chế độ dân chủ trên toàn thế giới đều có thể hưởng lợi từ chuyên môn về hành vi, xã hội và phương pháp mà lĩnh vực tâm lý học có thể đem lại.

“Chúng ta có cơ hội để thực hiện nghĩa vụ đạo đức của chúng ta như những nhà tâm lý học để thúc đẩy sức khỏe và trạng thái khỏe mạnh một cách rộng rãi hơn so với cách truyền thống chúng ta quan niệm về vai trò của mình,” Michèle Schlehofer, tiến sĩ, giáo sư tâm lý học tại Đại học Salisbury ở Maryland nói. “Sẽ rất tuyệt vời nếu chúng ta không bỏ lỡ cơ hội này để có một tác động sâu sắc như vậy.”

Tập trung vào vấn đề xã hội 

Ý tưởng về tâm lý học tham gia vào các vấn đề xã hội không phải là mới. Có thông tin từ những nhà hoạt động và nhà khoa học, nhà tâm lý học cộng đồng cũng dựa trên những nguyên lý của tâm lý học ứng dụng, cộng đồng và khai phóng, nhằm hiểu và giải quyết những áp bức.

“Trong suốt những năm qua, các chuyên ngành khác nhau của lĩnh vực tâm lý đã đối mặt với câu hỏi, chúng ta có thể làm gì cho xã hội nhiều hơn với khoa học của chúng ta,” nhà tâm lý học Neil Lewis Jr., tiến sĩ, giáo sư trợ lý về truyền thông và hành vi xã hội tại Đại học Cornell cho biết.

Nỗ lực này cũng dựa trên các phong trào gần đây, bao gồm các Sáng kiến tâm lý học công dân, được khởi xướng vào năm 2018 bởi cựu chủ tịch APA tiến sỹ Jessica Henderson Daniel, ABPP, cũng như nỗ lực tái khởi động “chia sẻ lợi ích tâm lý học” (give psychology away). Tuy nhiên, trong khi tâm lý học công chúng khuyến khích các nhà khoa học độc lập đem lại thay đổi trong cộng đồng thông qua lãnh đạo và tham gia, tâm lý học công cộng chuyển sự tập trung sang khoa học nhóm và hành động tập thể.

[Tâm lý học cộng đồng] đặt cộng đồng như một động lực cho các câu hỏi nghiên cứu và định hình nghiên cứu – thông qua việc phê bình, đồng thiết kế và đồng tác giả – và cũng là người được hưởng lợi chính của nghiên cứu,” Eaton nói. Bà và các đồng nghiệp đã hình thành tâm lý học cộng đồng thông qua công việc của mình với Phân ban 9 (Hội nghiên cứu tâm lý và các vấn đề xã hội) của APA, sau đó phối hợp với chuyên mục Vấn đề đặc biệt của Tạp chí trực tuyến American Psychologist, để khởi động sáng kiến ​​vào mùa thu năm ngoái.

Tâm lý học cộng đồng bao gồm bốn nguyên tắc chính. Theo thiết kế, các nhà tâm lý học tập trung vào các vấn đề xã hội trong nghiên cứu, giảng dạy và hoạt động dịch vụ. Họ tích cực liên kết cộng đồng trong công việc của họ, từ giai đoạn phát triển đến phổ biến; họ cũng tìm cách truyền đạt kiến thức tâm lý học bên ngoài lãnh vực khoa học. Cuối cùng, tâm lý học cộng đồng đòi hỏi một sự xem xét kỹ lưỡng về điều gì tạo nên tâm lý học. Điều gì được coi là công việc tốt – và ai sẽ quyết định?

Việc hưởng ứng tâm lý học cộng đồng bao gồm việc nhìn nhận một cách nghiêm khắc đối với các phương pháp truyền thống của tâm lý học, “điều gì có thể làm cho công việc tập trung vào công chúng bị đẩy sang lề, bị đánh giá thấp hoặc thậm chí bị kỳ thị, đặc biệt là sự hợp tác dựa trên cộng đồng mà không phù hợp với quy tắc của chúng ta về khoa học tâm lý đúng đắn – các thiết kế thử nghiệm, các thử nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên…”, Patrick Grzanka, Tiến sĩ, giáo sư tâm lý học tại Đại học Tennessee, Knoxville, người ngồi trong hội đồng của một số tổ chức công lý xã hội và thường xuyên giao tiếp với công chúng thông qua công việc của mình, đã chia sẻ.

Ví dụ, kết quả của nghiên cứu tâm lý học cộng đồng có thể là dữ liệu chất lượng giúp cho một tổ chức phi lợi nhuận địa phương khảo sát hiệu quả hơn, thay vì chỉ là một bài báo khoa học được đồng nghiệp đánh giá. Thông qua sự hợp tác với Tennessee Advocates for Planned Parenthood, Grzanka đã thu thập dữ liệu về khảo sát giá trị, một chiến lược tập trung vào đối thoại thông cảm thay vì thuyết phục, để giúp tổ chức tìm hiểu cách kỹ thuật này thay đổi thái độ không chỉ trong số cử tri mà còn trong những người thực hiện khảo sát.

Hợp tác với các tổ chức ủng hộ có thể trực tiếp đẫn đến thay đổi chính sách. Từ nghiên cứu trước về bạo lực trong quan hệ tình cảm, Eaton đã được tiếp cận bởi Cyber Civil Rights Initiative (CCRI), một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Miami và làm việc để chống lại tội phạm tình dục trên mạng. CCRI cần dữ liệu về việc chia sẻ ảnh riêng tư mà không được đồng ý để tăng sức mạnh cho những lời kêu gọi của các nhà lập pháp của Bang và cần sự hỗ trợ của một nhà nghiên cứu có kinh nghiệm.

Hợp tác cùng với tổ chức đó, Eaton thiết kế và thực hiện một cuộc khảo sát. Theo yêu cầu của CCRI, cô điều chỉnh ngôn ngữ trong toàn bộ cuộc khảo sát (ví dụ, làm rõ rằng hình ảnh “tính dục” không nhất thiết phải chứa đầy đủ các bộ phận được phơi bày nếu chúng miêu tả một hành vi tình dục) để câu hỏi có ý nghĩa với các nạn nhân. CCRI cũng yêu cầu cô thêm một câu hỏi về cách chia sẻ ảnh (qua email, mạng xã hội, tin nhắn văn bản, ứng dụng, trang web, đĩa DVD hoặc giấy). Lúc đó, chỉ việc lan truyền trên Internet bị coi là trái phép theo luật tiểu bang Florida.

Cuộc khảo sát đã cho thấy rằng việc chia sẻ ảnh riêng tư mà không được đồng ý thường được thực hiện bằng tin nhắn văn bản. Điều đó dẫn đến một bài báo khoa học (Tâm lý bạo lực, Tập 10, Số 1, 2020), một Whitepaper (PDF, 2.9MB) được phân phối cho các nhà hoạt động và nhà lập pháp, và một sự thay đổi về luật pháp của tiểu bang Florida: Không được phép chia sẻ ảnh riêng tư bằng tin nhắn văn bản nếu không có sự đồng ý của người liên quan.

Cách tiếp cận: tập trung vào một vấn đề xã hội cụ thể và tương tác trực tiếp với những người bị ảnh hưởng, có thể được áp dụng bởi các nhà tâm lý học ở bất kỳ môi trường hoặc chuyên ngành nào. Hiện nay, các nhà tâm lý học công cộng đang thúc đẩy sự thay đổi trong các lĩnh vực về sức khỏe, giáo dục, môi trường, xã hội, phát triển và các lĩnh vực khác (Raque, T. L., et al., American Psychologist, Tập 76, Số 8, 2021; Ozer, E. J., et al., American Psychologist, Tập 76, Số 8, 2021).

Eaton cho biết: “Bất cứ ai cũng có thể là một nhà tâm lý học cộng đồng. Đó thực sự chỉ là việc suy nghĩ lại những gì chúng ta ưu tiên, những gì chúng ta đánh giá cao và những gì đáng theo đuổi”.

Giao tiếp và tương tác 

Đưa suy nghĩ của những nhóm người và cộng đồng đa dạng vào cốt lõi của ngành tâm lý học yêu cầu các nhà tâm lý học phải hợp tác với sự khiêm nhường, Schlehofer nói. Ngay cả những nhà tâm lý học có nhiều năm kinh nghiệm thiết kế các nghiên cứu kiểm soát và thu thập dữ liệu cũng có thể nhận ra những gì họ không biết – và cảm thấy thoải mái khi đề nghị người khác giúp đỡ.

Trong trường hợp của Silka, phương pháp này đã dẫn đến một số liên kết và đột phá thú vị. Hiện tại, cô đang tổ chức các cuộc họp với những người làm việc trong ngành đánh bắt tôm hùm thương mại ở Maine để khám phá những quy định môi trường mới đang ảnh hưởng đến sinh kế của họ và hiểu quan điểm của họ về cách quy định nên được đưa ra và tuân thủ. “Các ngư dân tôm hùm quan tâm rất nhiều đến những gì mình đang làm, nhưng họ tức giận vì cảm thấy nhà lập pháp không hiểu công việc của họ,” Silka nói.

Những cuộc thảo luận như vậy không chỉ tận dụng sự khôn ngoan của những người bị đẩy sang mặt sau truyền thống của khoa học, mà còn gửi thông điệp rằng ý kiến của họ quan trọng. Khi Lewis khám phá cách mà cộng đồng có thu nhập thấp, không phải là người da trắng, nghĩ về các vấn đề môi trường, những người tham gia của ông đã hoan nghênh cơ hội đó vì, theo lời họ, “thường không ai quan tâm đến ý kiến của chúng tôi” (MethodsX, Vol. 7, 2020).

Các nhà khoa học có thể mong muốn tương tác nhiều hơn với công chúng, Lewis nói, nhưng nhiều người lại không cảm thấy được chuẩn bị, được đào tạo hoặc có động lực để làm như vậy. Đặc biệt, những nhà tâm lý học nhận được ít sự đào tạo về cách trao đổi kết quả nghiên cứu của họ với khán giả đa dạng, Schlehofer nói. “Rất nhiều trong số chúng ta không giao tiếp với công chúng, và khi chúng ta làm như vậy, thì thường là ở một cách chuyên gia từ trên nhìn xuống”, cô nói.

Một nhà nghiên cứu có thể đóng góp vào một thông cáo báo chí hoặc giới thiệu các kết quả của họ trên Twitter, ví dụ, nhưng thông tin đó thường không phải là một cách giao tiếp hai chiều. Trong khi mạng xã hội có thể là một công cụ hữu ích để bắt đầu các cuộc trò chuyện với những nhóm khó tiếp cận hơn, nhưng cũng có rất nhiều cách khác để “tồn tại nơi mà những người khác tồn tại”, Rachel Dyer nói. Rachel Dyer nghiên cứu sinh tiến sĩ về tâm lý học tư vấn tại Đại học Wisconsin-Madison.

Để bổ sung cho công việc nghiên cứu của mình về luật sinh sản tại Wisconsin, Dyer bắt đầu làm tình nguyện cho Exhale Pro-Voice, một dịch vụ nhắn tin bảo mật cung cấp tư vấn đồng cấp (peer counseling) cho những người đã phá thai (hiện tại, cô là chủ tịch hội đồng quản trị của tổ chức). Ngoài việc hợp tác với các tổ chức phù hợp với sở thích cá nhân, Dyer cho biết các nhà tâm lý học có thể hòa mình (và nghiên cứu của họ) vào những nơi mà họ thường tiếp xúc. Một ý tưởng nảy sinh: Tổ chức một buổi nói chuyện tại một cửa hàng sách phụ nữ địa phương.

Lewis viết cho một số trang thông tin truyền thông quốc gia, bao gồm FiveThirtyEight, tập trung đặc biệt vào việc sử dụng khoa học xã hội và hành vi để giúp người đọc hiểu các sự kiện hiện tại, chẳng hạn như cuộc tranh luận về việc có nên dạy trẻ em về chủ nghĩa phân biệt chủng tộc hay không. Ông cũng trao đổi các kết quả khoa học cho các nhà lập pháp để giúp họ đưa ra quyết định có căn cứ, bao gồm cách mở cửa trở lại trường học an toàn trong đại dịch COVID-19 (“Cách các trường học có thể bảo vệ con em chúng ta và tương lai của họ khi mở cửa trở lại”, Viện Brookings, 2021).

Để đào tạo các nhà nghiên cứu cách tạo mối quan hệ với nhân viên lập pháp và cung cấp cho các nhà lập pháp các bằng chứng khoa học có thể thực hiện được, Max Crowley, tiến sĩ của Đại học Penn State, và các đồng nghiệp của ông đã phát triển và thử nghiệm mô hình Hợp tác Nghiên cứu và Chính sách (RPC) (Tạp chí American Psychologist, Tập 76, Số 8, 2021). RPC đã tạo điều kiện cho các đối tác hợp tác để nâng cao điều trị cho các rối loạn sử dụng chất gây nghiện, tuyển dụng và giữ chân đội ngũ giáo viên đa dạng, cải thiện việc tiếp cận chăm sóc trẻ em và nhiều hơn nữa. (Tìm hiểu thêm trên trang web của RPC)

Tái cấu trúc khoa học tâm lý học 

Mặc dù nhiều nhà tâm lý học muốn theo đuổi công việc tham gia công đồng, nhưng họ có thể sợ rằng làm như vậy sẽ ảnh hưởng đến triển vọng được bổ nhiệm hoặc thăng chức. Ví dụ, trong tâm lý xã hội học, con đường thông thường để thành công trong sự nghiệp là tiến hành khảo sát trực tuyến hoặc thực nghiệm phòng thí nghiệm được kiểm soát chặt chẽ, tạo ra “các thử nghiệm cơ chế tâm lý học sạch, cô lập”, như Lewis nói – loại nghiên cứu có thể xuất hiện trên các tạp chí có uy tín cao, chẳng hạn như Tạp chí Tính cách và Xã hội. Nhưng loại phương pháp đó thường không bắt kịp cách mà các yếu tố xã hội và cơ cấu ảnh hưởng đến cộng đồng thực tế.

“Làm thí nghiệm kiểm soát chặt chẽ nhất định có chỗ đứng, nhưng chúng không thể là thứ duy nhất chúng ta làm”, Lewis nói. “Chúng ta phải để chỗ cho phần còn lại, nếu không chúng ta sẽ bị mắc kẹt trong chu kỳ kéo dài vài thập kỷ trước khi kết quả nghiên cứu trở nên hữu ích, giả định chúng thực sự hữu ích”.

Ngay cả những câu hỏi nghiên cứu cơ bản với thành phần lý thuyết cũng có thể liên quan đến công chúng và mang lại lợi ích cho chúng, Eaton cho biết. Một nhà nghiên cứu nghiên cứu về việc học nhiều ngôn ngữ trong thời thơ ấu ảnh hưởng đến chức năng điều hành sau này có thể làm như vậy thông qua lăng kính tâm lý học công chúng. Họ có thể tư vấn chuyên viên đa ngôn ngữ trong việc thiết kế nghiên cứu và chia sẻ kết quả nghiên cứu với các nhà lập pháp có quyền quyết định để tài trợ hoặc phê duyệt các chương trình học đa ngôn ngữ.

Các tạp chí và nhà tài trợ có thể và nên dẫn đầu các nỗ lực ưu tiên công việc tâm lý học công cộng, Lewis nói. Điều đó có thể bao gồm điều chỉnh các quy tắc quyết định để yêu cầu và khuyến khích tuyển dụng mẫu đa dạng hơn và tránh đánh giá thấp nghiên cứu dựa trên dữ liệu định tính, kích thước mẫu nhỏ hơn và các điều kiện ít được kiểm soát chặt chẽ, vì chúng thường hiệu quả hơn trong việc giải thích những yếu tố xã hội và kết cấu phức tạp trong thế giới thực. Ví dụ, các tạp chí có thể yêu cầu tác giả tuyển dụng các mẫu phản ánh đa dạng về chủng tộc và sắc tộc của dân số Hoa Kỳ (Tạp chí Nhà tâm lý học Mỹ, số 76, số 8, 2021).

Các trường đại học cũng có thể hỗ trợ các giảng viên, sinh viên và những người khác có ý định tiến hành khoa học tham gia xã hội. Điều đó sẽ yêu cầu một cách tiếp cận cá nhân hóa hơn đối với nhiệm vụ bổ nhiệm, thăng tiến và đánh giá, Eaton cho biết. Cô và những nhà tâm lý học cộng đồng khác đang cố gắng khuyến khích nhiều cơ sở giáo dục công nhận và đánh giá những nỗ lực dẫn đến sự thay đổi chính sách địa phương hoặc giáo dục công cộng thay vì chỉ ưu tiên những thành tích như số lượng bài báo được xuất bản và số lượt trích dẫn các bài báo đó nhận được.

“Cần có cơ chế để đánh giá hệ thống công việc dựa trên cộng đồng mà không nhất thiết phải tạo ra các sản phẩm học thuật truyền thống – và đảm bảo công việc đó được tính đến,” Grzanka nói.

Ngày càng có nhiều sinh viên nghiên cứu sau đại học và giảng viên trẻ hỏi những câu hỏi nghiêm túc về chuyên ngành này, ông nói. Họ đòi hỏi được đào tạo tập trung vào các vấn đề về quyền lực và bất bình đẳng – và nhiều người chỉ muốn làm việc để thúc đẩy lợi ích công chúng. Thay đổi chương trình đào tạo tương ứng, chẳng hạn như yêu cầu tất cả sinh viên tiến sĩ chuyên ngành tâm lý học được đào tạo về tâm lý học đa văn hóa, cũng có thể đảm bảo rằng sinh viên từ các nền tảng đa dạng tiếp tục theo đuổi đào tạo về tâm lý học, Grzanka nói.

Các nhà tâm lý học có thể tập trung vào công chúng ở bất kỳ giai đoạn nào của sự nghiệp của họ; Silka đã bắt đầu sau khi ổn định công việc. Lewis khuyên bạn nên tham gia các tổ chức trong cộng đồng của bạn hoặc liên hệ với bộ phận y tế địa phương, hội đồng giáo dục hoặc các tổ chức dựa trên cộng đồng. Đơn giản chỉ bắt đầu bằng câu hỏi: Làm thế nào để tôi có thể giúp?

“Rất nhiều tổ chức này đang đắm mình trong dữ liệu nhưng không có khả năng nghiên cứu nội bộ để sử dụng nó,” anh nói. “Những người khác muốn thu thập dữ liệu mới để hướng dẫn quyết định của họ nhưng không biết bắt đầu từ đâu. Hợp tác với nhau, cả hai bên đều có thể học được nhiều điều.”

Các nhà tâm lý học cộng đồng nhận thấy rằng thách thức các lý tưởng gắn bó quanh các phương pháp nghiên cứu, xuất bản và thăng tiến sẽ không dễ dàng. Nhưng họ tin rằng việc đặt những câu hỏi khó khăn này và chuyển sang một khoa học có tính xã hội hơn là một nghĩa vụ chuyên nghiệp.

“Phần trách nhiệm của chúng ta là phát triển về mặt chuyên môn,” Schlehofer nói. “Chúng ta nên liên tục cập nhật cơ sở kiến thức của mình, không chỉ trong nghiên cứu và lý thuyết mới, mà còn trong việc thực hành cách chúng ta tham gia vào tâm lý học. Chúng ta phải tự mình học cách làm mới.”

Nguồn:Abrams, Z. (2022, November 1). These psychologists want to put societal problems at the center of research. Here’s why. Monitor onPsychology, 53(8). https://www.apa.org/monitor/2022/11/publicly-engaged-science

MISA News Team